توضیحات :

پیشینه و مبانی نظری لکنت زبان در 21 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

بخشی از متن :

لکنت زبان

توصيف و تعريف لكنت

درمانگران و پژوهشگران، لكنت را يكي از بيماريهاي چالش برانگيز در حوزه رواني گفتار مي دانند وآن را ناظر بر ويژگي هاي قابل مشاهده شامل تكرار صدا، هجا، كلمه و يا عبارت، كشيده گويي صداها، تنش عضلاني، قفل هايي كه ممكن است با ساير حركات بدني در حين تقلاي توليد گفتار روي دهد، مي دانند(8).

2-2) علت شناسي لكنت

با توجه به تاريخچه و قدمت اين اختلال شايع، درمانگران و پژوهشگران حوزه اختلالات رواني گفتار، لكنت را از جنبه هاي مختلف عضوي(ارگانيسم و فيزيولوژيكال)، روانشناختي و زبانشناختي بررسي كردند. گرچه شواهدي دال بر عوامل ژنتيكي، سابقه خانوادگي، نارسايي هاي زباني و رواني و تاخير بازخورد شنيداري وجود دارد، اما تاكنون علت واحد و اصلي بر ايجاد آن نيافتند. به چند نمونه جديد و مهم آن اشاره مي شود.

2-2-1 ) لكنت به عنوان يك اختلال سازماندهي مغزي

بسياري از مطالعات در هر دو گروه گويندگان با گفتار طبيعي و بيماران آسيب ديده مغزي نشان مي دهد كه نيمكره چپ در بسياري از افراد، نيمكره غالب براي گفتار است. يكي از اولين تئوري هايي كه لكنت را به عنوان فقدان برتري نيمكره اي در نظر مي گيرد، تئوري اورتون(1927)^[1] و تراويس(1931)^[2] است. تئوري آنها اولين تئوري رسمي در زمينه لكنت بود كه داراي يك نظريه علت شناسي بر پايه دستگاه عصبي مركزي افراد لكنتي بود. اين تئوري براساس فقدان برتري طرفي در گفتار بود. طبق اين نظريه، برتري طرفي طبيعي نيمكره چپ در گفتار و زبان در افراد لكنتي وجود ندارد. در افراد داراي گفتار روان، برتري طرفي نيمكره چپ موجب مي شود كه مناطق حركتي نيمكره راست از دستورات نيمكره چپ در زمينه سرعت، دقت، دامنه، قدرت حركات پيروي كنند. هنگاميكه هر دو نيمكره در ارسال دستورات يكسان به نيمكره هاي هم جهت خود، همكاري دارند، رواني گفتار رخ مي دهد. اما هنگامي كه اين هماهنگي از بين مي رود، هيچكدام از نيمكره ها در كنترل گفتار برتري نخواهد داشت و در اين حالت هر دوي آنها قادر به ارسال پيام به دستگاه گفتاري هستند. نتايج اين عدم هماهنگي منجر به اختلال در عملكرد هر دو سمت عضلات در گفتار مي شود. اين اختلال همان علائم آشكار در گفتار است. اين تئوري براي سال هاي متمادي كنار گذاشته شد، زيرا درمان تجويز شده بر اساس اين تئوري موثر نبود. اين درمان شامل، ايجاد برتري نيمكره چپ بوسيله به كاربردن دست و پاي راست به تنهايي بود. گشويند^[3](1985) نمونه جديدي از تئوري برتري مغزي بيان نمود. وي بيان نمود كه بسياري از اختلالات گفتاري از جمله لكنت در نتيجه تأخير ها در رشد نيمكره چپ در دوره جنيني است كه متعاقبا منجر به برتري نيمكره راست براي گفتار و زبان مي شود. ديدگاه ديگر از تئوري عدم سازمان دهي مغزي توسط ويليام وبستر^[4](1993) مطرح شد. وبستر تاثير مداخله كنترل حركتي غير گفتاري( توالي ضربه زدن با انگشت) با تكليف ديگر ( چرخاندن سر در پاسخ به سيگنال شنيداري)كه به طور همزمان توسط دست ديگر انجام مي شد، بررسي نمود و نتيجه گرفت كه در افراد لكنتي برتري طرفي در نيمكره چپ براي گفتار و زبان طبيعي است اما ساختار نيمكره چپ براي توالي و طرح ريزي منطقه حركتي مكمل (SMA)^[5]، مستعد از هم گسيختگي توسط فعاليت هاي ساير مناطق مغزي است. SMA در شروع، طرح ريزي و توالي حركات و فعاليت هاي حركتي درگير است. SMA چپ در كنار كوپوس كالوزوم^[6] است و درون داد ها را از پل نيمكره راست دريافت مي دارد و به همان ميزان از نيمكره چپ نيز دريافت مي دارد. اين درونداد ها ممكن است در معرض از هم گسيختگي توسط افزايش فعاليت در هر كدام از نيمكره ها باشد. وبستر فرض مي نمايد كه در افراد لكنتي بيش فعالي نيمكره راست، جرياني از فعاليت نيمكره راست، به خصوص عواطف نيمكره راست، مي توانند عملكرد هاي SMA را در طرح ريزي، شروع و توالي برون داد حركتي را مختل نمايند.

2-2-2) لكنت به عنوان نقص توليد زباني

در نظريه لكنت به عنوان نقص توليد زباني، به بررسي تأثير عوامل زبانشناختي بر لكنت پرداخته مي شود. از جمله مدارك تاييد كننده اين نظريه آن است كه لكنت وقتي شروع مي شود كه كودك وارد رشد فشرده زباني مي شود. همچنين لكنت وقتي كه بار عملكردهاي زباني سنگين تر است ( مثل جملات طولاني تر، جملات آغازين، كلمات طولاني تر و ناآشنا) بيشتر رخ مي دهد. اين عوامل محققان را بر آن داشت كه بيان كنند؛لكنت بازتاب نقص در برخي جنبه هاي زبان بياني است. در اين قسمت صرفا به دو نظريه كه مشكلات پردازش زباني را در لكنت مطرح مي نمايند، مي پردازيم.

الف)فرضيه اصلاح پنهان(CRH)^[7]: كولك و پستما^[8](1997) اين فرضيه را براي توضيح لكنت از نقطه نظر توليد زبان بيان نمودند. آن ها معتقد بودند كه لكنت و نارواني طبيعي در نتيجه پردازش باز بيني داخلي ^[9] است كه ما به كار مي بريم براي اينكه بدانيم آن چه كه توليد مي كنيم دقيقا همان چيزي است كه مي خواهيم بگوييم. اگر توليد زبان را به يك كارخانه توليد دوچرخه تشبيه كنيم. كارخانه بايد كيفيت دوچرخه هايش را كنترل كند. برخي از اين مراحل كنترل كيفيت در بيرون كارخانه اتفاق مي افتد، برخي كنترل كيفيت ها نيز در داخل كارخانه انجام مي شود، مانند وقتي كه كارگران خود كارخانه سوار دوچرخه مي شوند و نقايص دوچرخه را مي گويند. در گفتار نيز بازخورد شنيداري همين وظيفه كنترل را انجام مي دهد. در زمان توليد گفتار وقتي بازبيني داخلي خطايي را شناسايي مي كند، توليد از هم گسيخته مي شود و قبل از اينكه اين فرايند ادامه يابد به اصلاح نياز دارد. كولك و پستما معتقد هستند كه توقف در توليد و فرايند اصلاح، موجب نارواني در گويندگان داراي لكنت و طبيعي مي شود.

با توجه به نظريه كولك و پستما، نارواني هاي معمول و شايع ( تكرار ها، كشيده گويي ها و قفل ها) اغلب در نتيجه تصحيح خطاهاي واج شناختي ^[10] تشخيص داده شده در طرح آوايي قبل از سخن گفتن به وجود مي آيند. وقتي يك خطا شناسايي مي شود، تنس عضلاني ، تشخيص خطاي اتوماتيك و اصلاح شروع مي گردد. كولك وپستما بيان مي نمايند كه افراد داراي لكنت تمايل دارند خطاهاي رمز گرداني ^[11] واج شناختي را بيشتر داشته باشند؛ چراكه آنها در رمز گرداني كند تر عمل مي كنند و نسبت به سرعت محاوره اي معمول، سرعت گفتاري كند به آنها زمان بيشتري براي رمز گرداني واج شناختي مي دهد.

[1] .Orton

[2] .Travis

[3] . Geschwind

[4] . William Webster

[5] . Supplementory motor area

[6] . Corpus callosum

[7]. Covert Repair Hypothesis

[8] .Kolk& Postma

[9] .Internal Monitoring Process

[10] . Phonological Errors

[11] . Decoding Errors

فهرست مطالب :

لکنت زبان

توصيف و تعريف لكنت

2-2) علت شناسي لكنت

2-2-1 ) لكنت به عنوان يك اختلال سازماندهي مغزي

2-2-3) لكنت با علل روانشناسي

2-3) سنجش شدت لكنت

2-4 مروري بر درمان لكنت كودكان دبستاني

2-4-1 برنامه قوانين رواني ^[1]

2-4-3 برنامه ليدكامب^[2] براي كودكان سن مدرسه كه لكنت مي‌كنند

2-4-4 برنامه افزايش تدريجي طول و پيچيدگي گفتار(GILCU)

2-5-1 متون داخلی

2-5-2 متون خارجی

منابع انگليسي

[1] . the fluency rules program

[2] . Lidcombe